Hartfalenverpleegkundige, een job mét een hart voor het hart

Hartfalen - medische illustratie

Als het water je aan de lippen staat

Hartfalen is een progressieve, chronische aandoening waarbij het hart zijn pompende functie niet meer kan vervullen. Hierdoor komt de circulatie van bloed in het lichaam in het gedrang en worden de organen minder goed doorbloed. Deze aandoening komt 4 keer vaker voor dan borstkanker, baarmoederhalskanker of dikke darmkanker. Ook de levensverwachting van hartfalen patiënten is aanzienlijk lager.Dat leverde hartfalen de bijnaam ‘de kanker van de cardiologie’ op.

Uit epidemiologische cijfers, blijkt dat 200.000 Belgen behandeld worden voor hartfalen.  Naar schatting lijdt 4% van de bevolking eraan, 20% van de patiënten zijn ouder dan 65jaar.

Op jaarbasis wordt bij 15.000 landgenoten de diagnose gesteld.Vooral personen boven de leeftijd van 65 jaar worden er door getroffen.

Hartfalen tast de levenskwaliteit aan en leidt vaak tot hospitalisaties. Bij 65-plussers is hartfalen de belangrijkste oorzaak voor ziekenhuisopname. Men gaat ervan uit dat door de vergrijzing van onze bevolking en paradoxaal door de verbeterde behandeling van  cardio -vasculaire problemen het aantal hartfalenpatiënten in de toekomst sterk zal toenemen. Zo zou tegen 2040  het aantal patiënten met hartfalen in België verdubbelen tot meer dan 400.000.

Hartfalen kan verschillende oorzaken hebben. Kransslagaderaandoeningen (vooral door hartinfarct) en hoge bloeddruk liggen in onze contreien het vaakst aan de basis ervan.

In het algemeen heeft een ongezonde levensstijl ( zittende job, onevenwichtige voeding, alcohol, roken en drugs) nefaste gevolgen voor het hart wat op termijn kan leiden tot hartfalen.

Aanvankelijk blijft hartfalen onopgemerkt. Vaak vermelden de patiënten in een 1ste fase enkel klachten bij zware inspanningen. Naarmate de ziekte ernstiger wordt, duiken er meer symptomen op.

Belangrijkste symptomen bij hartfalen zijn: kortademigheid zowel in rust als tijdens inspanning, zwelling  van de onderste ledematen, vermoeidheid, gewichtstoename van meer dan 2 kg per week (als gevolg van vochtophoping), moeite om plat te liggen en  te slapen, spierzwakte, duizeligheid, hartkloppingen en verlies van eetlust.

Het komt er op neer om zo snel mogelijk een correcte diagnose te stellen en de aangepaste medicatie te starten. Het snel opstarten van de juiste medicatie is cruciaal aangezien deze niet alleen de symptomen gaat verbeteren doch ook de prognose van de patiënt verbeteren zal. Ook de psychosociale opvang is belangrijk. Vaak dienen deze patiënten dan ook multidisciplinair begeleid te worden.

hartfalenteam

De hartfalenverpleegkundige

De hartfalenverpleegkundige speelt een cruciale rol in de opvang en kwaliteitsvolle begeleiding van deze patiënten. Tijdens de hospitalisatie vertaalt zich dat voornamelijk in educatie geven en de patiënt leren omgaan met zijn aandoening. De patiënt voorlichten omtrent oorzaken, behandeling, symptomen, medicatiegebruik hoort ook tot haar taken. Leefregels zoals het belang van vochtbeperking, zoutbeperking, dagelijkse gewichtsopvolging en een correcte inname van medicatie worden met de patiënt besproken. Educatie bestaat erin de patiënt aan te leren hoe de patiënt zichzelf kan observeren; door: opvolgen oedemen, toename gewicht, dyspnoe en slaapproblemen te monitoren. Ook informeert de verpleegkundige de thuis- en mantelzorg rond de patiënt en geeft ze hen voorlichting over hoe beter omgegaan wordt met hartfalen in het dagelijks leven.

Voor de ambulante patiënten zijn de hartfalenverpleegkundigen telefonisch en per mail bereikbaar. Ze zijn het eerste aanspreekpunt en maken zo de brug tussen de patiënt, de huisarts en het ziekenhuis. Bij klachten thuis, kan de verpleegkundige gecontacteerd worden en kan ze in samenspraak met de cardioloog medicatie aanpassen zodat een hospitalisatie vermeden kan worden.

Binnen het ‘ Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis’ te Aalst, bestaat het hartfalenteam uit 4 hartfalenverpleegkundigen die samen met de 5 hartfalencardiologen, een  secretaresse, device team, 1 psychologe, diëtisten, kinesisten, sociale verpleegkundigen de zorg van de hartfalenpatiënt coördineren.

  • Links boven: Elly Boel
  • Links onder: Annelies Muylaert
  • Midden onder: Imke De Pelsmaeker
  • Rechts onder: An Beernaert
  • Rechts boven: secretaresse hartfalen/harttransplant Marinelli Van Eeckhaut
Symptomen van hartfalen

Behandeling van hartfalen binnen OLV

In het Onze Lieve Vrouw ziekenhuis hebben  we zo’n 3000 hartfalenpatiënten in opvolging.  Jaarlijks zien we gemiddeld 500 nieuwe hartfalenpatiënten.

Ook hebben we hartfalenpatiënten met een  steunhart of LVAD (Left ventricular assist device) in opvolging en patiënten op de actieve harttransplantatielijst onder begeleiding.

Naast hartfalenverpleegkundigen zijn we dus samen met de perfusionisten ook VAD-coördinator en klinisch transplantcoördinator.

We begeleiden de hartfalenpatiënt vanaf het stellen van de diagnose tot de harttransplantatie en zorgen voor verdere opvolging na de operatie. Vaak hebben we een nauwe vertrouwensband met de patiënten.   We proberen de nodige tijd vrij te maken, zeker als ze het moeilijk hebben.

Als hartfalenverpleegkundige hebben wij een afwisselende job, elke dag brengt nieuwe uitdagingen en we trachten er steeds te zijn voor de patiënten.

Kortom: ‘Een job met een hart!’