Inmiddels werd hier al een tiental keer deze aanpak gevolgd. Het Hartcentrum OLV Aalst monitort de resultaten van deze ingrepen, ook over langere termijn, om op die manier de verwachte meerwaarde ten opzichte van klassieke technieken zonder robot-ondersteuning gedetailleerd in kaart te brengen. Dokter Eric Wyffels, coördinerend diensthoofd Hartcentrum OLV Aalst: “Dit is opnieuw een mooie illustratie van hoe we in ons centrum blijven inzetten op medische innovatie die ten dienste staat van de patiënt. Hoewel de ziekteverzekering bij dergelijke innovatieve technieken vaak geen volledige tegemoetkoming voorziet, zorgen de inspanningen van het ziekenhuis en de artsen ervoor dat we de meerkosten niet doorrekenen aan de patiënt.”
Stents en/of bypass
Traditioneel kunnen vernauwingen in kransslagaders behandeld worden door middel van ofwel bypasschirurgie (CABG: Coronary Artery Bypass Graft), ofwel door het plaatsen van stents via katheterisatie (PCI: Percutane Coronaire Interventie). Bij bypasschirurgie wordt een bloedvat dat elders uit het lichaam wordt weggenomen, over de vernauwing heen geplaatst. Voor het plaatsen van stents wordt eerst de vernauwing met een ballonnetje opgerekt, waarna een stent (een klein metalen, uitzetbaar buisje) in de vernauwing wordt geplaatst, zodat deze weer goed doorgankelijk is.
Altijd minimaal invasief
Het Hartcentrum OLV Aalst opteert altijd voor minimaal invasieve technieken wanneer mogelijk.
Het plaatsen van stents (PCI) is per definitie minimaal invasief: de interventionele cardioloog brengt via een heel kleine incisie een katheter in via de pols of lies om vervolgens langs die weg een stent te plaatsen. De arts kan zijn handelingen tot in detail volgen via beelden op basis van X-stralen.
Ook voor een bypassoperatie wordt in het Hartcentrum OLV Aalst de voorkeur gegeven voor een MIDCAB (Minimally Invasive Direct Coronary Artery Bypass), waarbij wordt vermeden dat de borstkas dient opengemaakt te worden. Via een incisie van ongeveer 5 cm tussen de ribben wordt de ingreep uitgevoerd op kloppend hart, dus zonder de hart/longmachine te hoeven inschakelen. Het Hartcentrum OLV Aalst was één van de pioniers voor de MIDCAB-techniek en is nog steeds toonaangevend op dat vlak, met een indrukwekkend aantal ingrepen op de teller.
Vernauwingen in meerdere kransslagaders: hybride strategie
Patiënten met vernauwingen in de kransslagaders worden onderverdeeld in patiënten met vernauwingen in één, twee of alle drie de kransslagaders. Bij patiënten met vernauwingen in één of twee kransslagaders wordt meestal geopteerd voor het plaatsen van stents omdat dit de beste resultaten en minste complicaties geeft. Bij patiënten met vernauwingen in alle drie de kransslagaders daarentegen is een bypassoperatie vaak de beste behandelingswijze. Er zijn ook casussen waar een hybride aanpak is aangewezen. Bij patiënten met meerdere vernauwingen in de kransslagaders worden steevast alle opties besproken in het hartteam, dat de beste strategie bepaalt. Als voor een hybride strategie geopteerd wordt, gaat het om een combinatie van MIDCAB en stenting (PCI). Meestal wordt in een eerste stap een robot-geassisteerde MIDCAB uitgevoerd, waarna andere vaten kunnen behandeld worden door het plaatsen van een stent. Dat gebeurt meestal binnen dezelfde hospitalisatieperiode van de patiënt. Met deze hybride aanpak kunnen we vermijden dat de borstkas van de patiënt chirurgisch moet opengemaakt worden, terwijl hij toch de garantie krijgt van het beste lange termijnresultaat. Met andere woorden: de patiënt krijgt hierdoor het beste van beide werelden. Daarin kan het Hartcentrum OLV Aalst de échte meerwaarde bieden.
Robotondersteuning bij beide ingrepen: PCI en MIDCAB
Zowel bij PCI als MIDCAB wordt meer en meer gebruik gemaakt van robotassistentie, wat tal van voordelen biedt.
Voor het inzetten van robotassistentie bij een MIDCAB-ingreep was OLV pionier. Tegen 2002 waren er hier in Aalst al een dertigtal robot-geassisteerde ingrepen uitgevoerd en ondertussen hebben dokter Frank Van Praet en dokter Filip Casselman samen al bijna 1000 procedures met robotassistentie op de teller staan. Dokter Van Praet: “Al sinds 2002 was het voor ons vrij duidelijk dat dit de juiste indicatie was om de robot in te schakelen, waarbij de linker borstslagader - de LIMA - als overbrugging wordt gebruikt naar de LAD, de belangrijkste coronair van het hart.”
Robot-assistentie bij PCI/stenting is een veel recenter fenomeen. Het CorPath GRX-systeem van Corindus werd tijdens de paasvakantie 2021 geïnstalleerd in het katheterisatielab van het Hartcentrum OLV Aalst, dat daarmee het eerste ziekenhuis in de Benelux was dat deze technologie kan aanbieden. Midden oktober 2022 kon het hartcentrum er zich op beroemen om al 100 patiënten op deze manier te hebben geholpen – telkens in een “same day discharge setting”.
Dokter Eric Wyffels, Coördinerend diensthoofd Hartcentrum OLV Aalst: “Hierbij worden de katheters en de geleidingsdraden met de robotarm via de lies of de pols opgevoerd naar de exacte locatie in de kransslagader. De interventionele cardioloog stuurt die arm nauwgezet aan via een computerconsole. Zonder robotondersteuning is het de interventionele cardioloog die deze handelingen rechtstreeks manueel uitvoert. In ons hartcentrum hebben we de laatste dertig jaar voldoende grote aantallen ingrepen kunnen voorleggen. Het team interventiecardiologen heeft hierin een nationaal en internationaal erkende expertise kunnen opbouwen, en fungeert in die zin als een gekend referentie en opleidingscentrum. Maar het blijft toch nog altijd manueel werk. Met de Corindus-robot verlopen die handelingen nu robot-gestuurd: met een nog grotere precisie. De robotarm beschikt immers over ingebouwde meetapparatuur waarmee de lengte van de benodigde stent tot op submillimeterniveau bepaald kan worden - dus: exact op de ideale plaats en met correcte lengte zoals we die vooraf hebben bepaald. Zo kan de bloeddoorstroming in de dichtgeslibde kransslagader optimaal te hersteld worden “
De eerste gerapporteerde casus van een volledig robot-geassisteerde hybride revascularisatie
Het logisch vervolg was dat beide ingrepen mét robot-assistentie ook in casus waarbij een hybride strategie werd gevolgd, zouden uitgevoerd worden. Dergelijke casus werd door het Hartcentrum OLV Aalst in het voorjaar van 2022 uitgevoerd. Deze casus werd gepubliceerd in het Journal of Cardiac Surgery van maart 2022 (DOI: 10.1111/jocs.16674), dat het wetenschappelijk artikel de volgende titel meegaf: “First report of totally robotically assisted hybrid coronary artery revascularization combining RE‐MIDCAB and R‐PCI: Case report”. Deze casus betrof een 62-jarige man met een voorgeschiedenis van angina pectoris bij inspanning. Invasieve coronaire angiografie toonde een ernstige coronaire arteriële aandoening met vernauwingen in de drie kransslagaders. Inmiddels werd hier al een tiental keer deze aanpak gevolgd.
