Wereldwijd sterven er naar schatting meer dan 10 miljoen mensen per jaar ten gevolge van hoge bloeddruk en hieraan verbonden aandoeningen. Dit stemt overeen met ongeveer drie maal het aantal officiële overlijdens door covid-19 sinds het begin van de pandemie. Hiermee is hoge bloeddruk (“hypertensie” in het vakjargon) wereldwijd de belangrijkste oorzaak van hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden. Hoewel deze aandoening relatief goed onder controle kan worden gehouden, blijft er nog veel werk aan de winkel.
Eén op vier volwassenen heeft een te hoge bloeddruk, maar ondanks de actuele kennis en het bestaan van goede behandelingen krijgt maar de helft van de patiënten bij wie een hoge bloeddruk wordt vastgesteld uiteindelijk de bloeddruk onder controle.
Totaalaanpak met alle zorgverleners
In hun overzichtsartikel benadrukken de auteurs het belang van een totaalaanpak rond hypertensie. Prof. Dr. Brouwers: “In België wordt de eerstelijnszorg quasi uitsluitend verzorgd door huisartsen, die een cruciale rol spelen in het opsporen, behandelen en opvolgen van de hypertensiepatiënten. Dit systeem werkt relatief goed, maar er moet zeker verder worden gekeken naar een meer complete aanpak van het probleem. Hierbij moeten hypertensienetwerken worden opgebouwd tussen de huisarts, de apotheker en de hypertensiespecialist, waarmee de zorg voor patiënten met hoge bloeddruk verder geoptimaliseerd kan worden.”
Digitale hulpmiddelen kunnen helpen
De auteurs wijzen in hun studie ook op een nieuwe bondgenoot in de strijd rond hoge bloeddruk: digitale ondersteuning en applicaties (zoals ‘digital health’ en ‘mobile health’). Door gebruik te maken van dergelijke toepassingen wordt de patiënt meer betrokken in de opvolging en behandeling van zijn/haar bloeddruk. Monitoring van de bloeddruk thuis speelt een belangrijke rol in het onder controle te brengen en te houden van hypertensie. Prof. Dr. Brouwers: “Alhoewel het gebruik van digitale ondersteuning in de strijd tegen hoge bloeddruk zeer veelbelovend is, is er nog meer wetenschappelijk onderzoek nodig om uit te zoeken hoe op efficiënte wijze smartphone applicaties breed geïmplementeerd kunnen worden in de zorg voor patiënten met hoge bloeddruk.”
Belang van een gezonde levensstijl
Ondanks de belangrijke vooruitgang in de behandeling van hoge bloeddruk, besluiten Sofie Brouwers en haar collega’s dat het gezegde ‘beter voorkomen dan genezen’ echt wel van toepassing blijft voor hypertensie. Prof. Dr. Brouwers: “Er wordt nog te veel geïnvesteerd in het genezen van patiënten in plaats van ook op grote schaal in te zetten op preventie, m.a.w. het voorkomen dat de mensen ziek worden”. Hoge bloeddruk en bij uitbreiding hart- en vaatziekten kunnen in vele gevallen voorkomen worden door verschillende preventiemaatregelen. Hierbij is een gezonde levensstijl, met een nadrukkelijke aandacht voor de voeding, beweging en lichaamsgewicht, van cruciaal belang.”
“We merken ook in onze dagelijkse praktijk in de hypertensiekliniek in Aalst en AZ Sint-Maria Halle dat patiënten die erin slagen om een gezonde levensstijl aan te nemen veel minder medicatie nodig hebben om een optimale bloeddruk te bekomen” zegt Sofie Brouwers.
Hypertensie en covid-19
In deze pandemie wordt ook gezocht naar de invloed van SARS-CoV-2 op het renine-angiotensine-aldosteronsysteem (RAAS), dat de bloeddrukregulatie in belangrijke mate bepaalt. De auteurs concluderen dat het, op basis van de huidig beschikbare wetenschappelijke informatie, niet is aangewezen om bepaalde medicatie die inwerkt op het RAAS, omwille van covid-19 stop te zetten. Verder onderzoek hieromtrent is nog aan de gang.