Wat is glaucoom?
Glaucoom is een ziekte van de oogzenuw waarbij zenuwcellen langzaam afsterven met als gevolg dat het gezichtsveld aangetast wordt. Het gezichtsveld is het beeld dat met het oog kan bekeken worden zonder het oog of het hoofd te bewegen.
Hoofdzakelijk zijn er twee groepen: open en gesloten kamerhoekglaucoom. In deze brochure bespreken we vooral open kamerhoek-glaucoom.
Acuut gesloten kamerhoek-glaucoom geeft duidelijke symptomen van een rood, zeer pijnlijk oog met daling van het zicht. Daarom zal de patiënt hierbij meestal snel hulp zoeken.
Het is moeilijk om zelf vast te stellen of je open kamerhoek glaucoom hebt, het glaucoom moet al ver gevorderd zijn voor men echte klachten heeft. Dit is echter net het probleem. Glaucoom beschadigt het oog op definitieve wijze en dient daarom in een vroeg stadium vastgesteld te worden door een oogcontrole.
Risicofactoren voor glaucoom?
Iedereen kan glaucoom krijgen maar de ziekte is toch duidelijk meer frequent na de leeftijd van 40 jaar. Men schat dat ongeveer 2 % van de mensen ouder dan 40 jaar glaucoom hebben. De kans neemt toe met de leeftijd. Na de leeftijd van 80 jaar zou ongeveer 4% van de bevolking glaucoom hebben. Het risico op glaucoom is groter bij iemand die een familielid met glaucoom heeft. Bij deze mensen is een oogonderzoek sterk aangewezen.
Ook mensen met hoge bijziendheid en mensen met een getinte huidskleur hebben meer kans op glaucoom en laten best vroeg een oog-onderzoek doen.
Een oogonderzoek bij de oogarts is ook aangewezen vanaf de leeftijd van 40 jaar. Vanaf dan een controle om de 2 jaar tenzij er bijkomende risicofactoren zijn.
De diagnose
Indien men de diagnose van glaucoom enkel op basis van oogdruk zou stellen, zou men 30% tot 50% van de mensen met glaucoom niet diagnosticeren. Oogdruk maakt geen deel uit van de definitie van glaucoom namelijk: afwijkingen van de oogzenuw en gezichtsvelduitval.
Recente studies hebben aangetoond dat eenzelfde oogdruk bij sommige ogen schadelijk kan zijn en bij anderen nooit problemen veroorzaakt. 30% tot 50% van de patiënten met glaucoom hebben eerder lage oog-drukken maar toch schade ter hoogte van de oogzenuw.
Meestal wordt glaucoom toevallig bij een screeningsonderzoek ontdekt. De oogarts zal dan een meer doorgedreven onderzoek afspreken zoals gezichtsveld, foto en scan van de oogzenuw, meting van de dikte van het hoornvlies. Soms is de diagnose niet zo makkelijk te stellen omdat niet alle onderzoeken zomaar een zwart/wit resultaat geven.
gezichtsveldonderzoek vormt de hoeksteen van de diagnose en opvolging van glaucoom. De Patiënt kijkt in een witte koepel steeds naar hetzelfde punt. Op verschillende plaatsen worden lichtjes van verschillen-de intensiteit getoond. De patiënt drukt wanneer hij of zij een lichtje ziet. Dit onderzoek duurt een 5-tal minuten. Dikwijls is er een leercurve nodig d.w.z. dat de eerste onderzoeken minder betrouwbare resultaten geven.
De behandeling
Wat beschadigd is door glaucoom kan helaas niet hersteld worden. Daarom is een vroege diagnose zeer belangrijk. De behandeling is er vooral op gericht om de druk in het oog te doen dalen. De meeste mensen kunnen voldoende geholpen worden door druppels te gebruiken. Het is zeer belangrijk om deze correct en regelmatig te gebruiken. Indien men de druppels stopt stijgt de oogdruk weer en kan er opnieuw schade optreden. Een behandeling moet dus meestal levenslang verder gebruikt worden. Indien druppels onvoldoende helpen is soms laserbehandeling of een operatie noodzakelijk. Regelmatige controles zijn zeer belangrijk eens de diagnose vastgesteld is.
De meeste patiënten kan men met druppels klachtenvrij houden. De onderzoeken tonen wel schade aan maar de patiënt heeft er geen hinder van. Daarom is het belangrijk om regelmatig op controle te gaan om progressie van de ziekte in een vroeg stadium op te sporen. Een kleiner deel zal toch klachten ontwikkelen in een later stadium. Gelukkig is de ziekte traag evoluerend.
Nuttige link: www.glaucoom.be